Appendektomia, czyli usunięcie wyrostka robaczkowego, od lat jest standardową procedurą stosowaną w leczeniu ostrego zapalenia wyrostka. Początkowo metoda ta była wykonywana klasycznie, poprzez otwartą operację, ale obecnie coraz bardziej popularne są techniki minimalnie inwazyjne, znane jako laparoskopia. Jednym z nowszych podejść w tej dziedzinie jest laparoskopia z jednym nacięciem (SILA – Single‐Incision Laparoscopic Appendectomy). W artykule omówimy, jak ta metoda wypada w porównaniu z konwencjonalną laparoskopią wielo‐nacięciową (CLA – Conventional Laparoscopic Appendectomy).
Co to jest laparoskopia jedno‐ i wielo-nacięciowa?
Laparoskopia wielo‐nacięciowa (CLA) jest uznanym sposobem leczenia, który wymaga wykonania kilku małych nacięć w powłokach skórnych pacjenta, aby wprowadzić porty chirurgiczne, przez które operator manipuluje narzędziami i kamerą. Metoda ta ma jedną z głównych zalet — mniejsze uszkodzenie tkanek w porównaniu do tradycyjnej operacji otwartej oraz szybszy czas powrotu do zdrowia.
Z kolei laparoskopia jedno-nacięciowa (SILA) to nowa technika, która polega na wykonaniu jednego nacięcia, zwykle w okolicy pępka, do wprowadzenia wszystkich narzędzi i kamery. Celem tej metody jest jeszcze większe zmniejszenie inwazyjności operacji oraz poprawa efektów kosmetycznych.
Korzyści i wyzwania metody SILA w porównaniu z CLA
Badania porównujące SILA i CLA pod względem korzyści dla pacjentów, powikłań oraz krótko- i długoterminowych wyników są wciąż w toku, ale istnieje już kilka ważnych ustaleń.
- Ból pooperacyjny: Dane na temat doświadczania bólu po zabiegu nie wskazują na znaczące różnice między SILA a CLA. W 24 godziny po operacji poziomy bólu były zbliżone (średnia wartość 2,53 w grupie SILA, 2,65 w grupie CLA; różnica minimalna).
- Efekty kosmetyczne: SILA przynosi prawdopodobnie lepsze rezultaty kosmetyczne, co potwierdza ankieta pacjentów oparta na kwestionariuszu do oceny wyglądu ciała. Wskaźnik ten był zauważalnie wyższy dla pacjentów po zabiegu SILA.
- Częstość powikłań: Obie techniki wydają się być porównywalne pod względem ryzyka wystąpienia poważnych powikłań, takich jak uszkodzenia w obrębie narządów wewnętrznych (brak zdarzeń takich w grupie SILA, 4 przypadki w grupie CLA na 169 pacjentów).
- Ryzyko konwersji do operacji otwartej: SILA ma niestety wyższe ryzyko konieczności przejścia na operację otwartą lub na klasyczną laparoskopię wielo-nacięciową. Wystąpiło to u 32 pacjentów w grupie SILA i 7 pacjentów w grupie CLA.
- Czas hospitalizacji i powrotu do codziennych czynności: Obie techniki są podobne pod tym względem. Średni czas spędzony w szpitalu wynosił około 2,25 dni dla SILA i 2,29 dni dla CLA, co pokazuje, że oba podejścia mają podobny poziom skuteczności co do szybkości powrotu do zdrowia.
Różnice w obciążeniu dla chirurgów
Należy również wspomnieć, że laparoskopowe usunięcie wyrostka za pomocą jednego nacięcia (SILA) może być bardziej wymagające dla chirurgów. Potrzebują oni więcej doświadczenia i precyzji, aby skutecznie operować przy użyciu ograniczonej liczby narzędzi, co może zwiększać prawdopodobieństwo konieczności wprowadzenia dodatkowego portu w trakcie operacji (tak było w 28 przypadkach w grupie SILA w porównaniu do 4 przypadków w grupie CLA).
Dlaczego warto rozważyć SILA?
„Jeśli chodzi o wybór między metodą SILA a CLA, decyzja powinna opierać się na preferencjach pacjenta, jego sytuacji klinicznej oraz doświadczeniu chirurga,”
SILA zyskała na popularności ze względu na potencjalnie lepsze wyniki kosmetyczne, co jest dla wielu pacjentów istotnym czynnikiem, szczególnie w przypadku młodych osób, które obawiają się blizn. W dążeniu do minimalizowania szpecenia ciała, SILA może być uważana za przewagę nad CLA, mimo iż niesie ze sobą wyższe ryzyko powikłań procedur technicznych, takich jak konieczność dodania dodatkowego portu.
Podsumowanie – decyzja pomiędzy SILA a CLA
Choć laparoskopia jedno-nacięciowa (SILA) niesie ze sobą kilka zalet, szczególnie w aspekcie estetyki, nie różni się znacząco pod względem innych ważnych parametrów, takich jak czas trwania hospitalizacji, czas powrotu do normalnych aktywności oraz poziom bólu pooperacyjnego w porównaniu do klasycznej laparoskopii wielo-nacięciowej. Jednak na podstawie dostępnych badań, istnieje niższa pewność w zakresie tych wyników, co sugeruje potrzebę dalszych, rzetelnych badań potwierdzających ustalenia.
W związku z tym, wybór pomiędzy SILA a CLA powinien uwzględniać specyficzne preferencje pacjentów oraz umiejętności operatora. SILA prawdopodobnie jest właściwą opcją dla tych, którym mocno zależy na efekcie kosmetycznym i są świadomi potencjalnie wyższego ryzyka związanych z tym powikłań.